અરમાન ટેસ્ટ

કેટલાક ઘરેલું/સામાજિક કારણોથી બાળકોમાં દવા,દાક્તર,દવાખાનાનો ડર પેસીને ઘર કરી ગયો હોય છે. એમાંય ઇન્જેક્શન! તૌબા તૌબા.

'અરમાન ' કાર્યક્રમ અંતર્ગત  પ્રાર્થના સંમેલન સમેટાવાના ટાણે પી.એચ.સી.એથી દક્તારનું કહેણ આવ્યું કે 'hb ટેસ્ટ કરવાનો છે' અને સંમેલનમાં ઉન્હ્કારા શરુ થઇ ગયા. શિક્ષક પર પ્રશ્નોની ઝડી : દવાખાને જવાનું છે? કયા વર્ગે? કેમ? ઇન્જેક્શન મૂકશે? શાનો ટેસ્ટ? hb એટલે શું?

છેલ્લા બે પ્રશ્નો તો શૈક્ષણિક હતા પણ શિક્ષકે બડા પ્રશ્નોનો એક જ્ ઉત્તર આપવાનું યોગ્ય માન્યું : વર્ગમાં જઈને  વાત કરીએ.

વર્ગમાં પેસતાંજ્ ભાવુંક્તામાં ડૂબેલા એ જ્ પ્રશ્નો.

શિક્ષક : તમારા બધાં પ્રશ્નોના જવાબ વિજ્ઞાનના પાઠ્યપુસ્તકમાં છે.પાન નં ...(જેના પર રક્તકણ-શ્વેતકણની આકૃતિ - વિગતો અને હિમોગ્લોબીન અંગે માહિતી હતી.) ખોલો અને વાંચો. 

થોડા કંટાળા, થોડી ચીઢ અને થોડાક કુતુહલ સાથે પુસ્તક ખોલ્યું અને વાંચ્યું.

આમાં કોઈ જવાબ નથી.

છે, જુઓ,શોધો.

એટલે લોહી ટેસ્ટ કરવા દવાખાને જવાનું છે? (થોડાક ઉંહકારા,સીસકારા ઉઠયા .)

હા અને ના.

નથી જવાનું?

જવાનું તો છે. પણ hb ટેસ્ટ માટે.

hb એટલે?

જુઓ પુસ્તકમાં ! (પુસ્તકમાં hb એમ લખેલું નથી એ વાત શિક્ષક જાણતા હતાં .)

થોડી હા-ના પછી જીગીષાએ પકડ્યું- hb એટલે હિમોગ્લોબીન?

એકદમ.

હહ્, કેવી રીતે?

મોટેથી બોલીને ચકાસો કે હિમોગ્લોબીન અને hb બોલવામાં શું સરખું બોલાય છે.

અચ્છા, એમ. સારું પણ hb તપાસવા ટાંકણી ઘોંચે ને? 

શિક્ષક :પણ, hb શું કામ તપાસવાનું?

એતો માંદા છે કે નહિ એ જાણવા .

બરાબર. પણ, આપણને આપણું hb શા માટે ખબર હોવી જોઈએ?

તમે કહો.

પુસ્તકમાં જુઓ, હિમોગ્લોબીન શું કામ કરે?

ઓક્સિજન શોષવામાં મદદ કરે.

બરાબર. ઓક્સિજન વગર તો ચાલે ને માણસને !

કેવી ગાંડા જેવી વાત કરો છો. ઓક્સિજન વગર તો માણસ મરી ના જાય ?

તો સમજાય છે હિમોગ્લોબીનનું મહત્વ?

....

hb ના પ્રમાણની આપણી તંદુરસ્તી પર ખુબ બધી અસરો છે. લોહી ચોખ્ખું તો આપણે સ્વસ્થ અને સાજા.

હા, એ તો ભણ્યા છીએ હવે.

તો બોલો, કોણ આવશે hb ટેસ્ટ કરાવવા દવાખાને?

પણ ટાંકણી ?

એનો ય રસ્તો બતાવું, તમને રસ હોય તો.

બતાવો,બતાવો.

જયારે ટેકનીશીયન ટાંકણી મારે ત્યારે બરાબર આંગળી સામે જોઈ રહેવાનું.

દેકારો થઇ ગયો- હોતું હોય. બધાં એમ શીખવે કે ઇન્જેક્શન મુકાતું હોય ત્યારે બીજી દિશામાં જોવાનું અને તમે કહો કે એ જ્ જગ્યાએ જોવાનું.

હા, નહિ જોવું એક રસ્તો છે અને જોવું બીજો રસ્તો. અને તમને રસ હોય તો...

સારું,સારું, પૂરી વાત કરો.(આવું કેટલાક એ  કહ્યું.)

તો, ટાંકણી ક્યાં વાગે છે,આંગળીને ત્યારે શું થાય છે, લોહી ગરમ છે કે ઠડું લાગે છે, કેટલું લોહી બહાર નીકળે છે એમ બધું જોવાનું ...

કિંજલ : હા, અને આવું જોવાં રહીએ એમાં ખોવાઈ જઈએ તો ટાંકણી વાગ્યાની બીક જ્ ખબર ના પડે.

એકદમ ! તો, જઈએ  કે દવાખાને?

 શિક્ષકે કોઈને ફરજ ના પાડી. વારેઘડીએ એમ કહેવું ચાલુ રાખ્યું કે તમને આ ટેસ્ટની અગત્યતા લાગતી હોય તો આવો.સાનિયા એન્ડ સાનિયા ના આવ્યાં. દવાખાને 'ઓ બેન !' એવાં બે-ત્રણ દ્રશ્યો તો રચાયા જ્.  ક્રિષ્ના તો સ્ટુલ પર બેસી પણ એટલી ઠંડી પડી ગઈ અને ક્ષણિક ચક્કર પણ આવી ગયા કે એનો ટેસ્ટ મુલતવી રાખ્યો. જેમ જેમ ટેસ્ટ કરતાં ગયા અને ટેકનીશીયન બેન આંકડા બોલતા ગયા, વિધાર્થીઓના હાયકારા શરુ થયા પણ જુદાં પ્રકારના. પોતાનું hb  ઓછુ છે અને એટલેકે પોતે શારીરિક સ્વસ્થ નથી એ બાબતે ચિંતા ઉમેરાયા એ અવાજોમા.

અસ્મીન અને સાનિયા પેલી બે સાનીયાઓને કોઈક રીતે દવાખાને લઇ આવ્યાં અને તેમનું hb પણ મપાયું.